Ethereum, merkezi olmayan uygulamaların blok zinciri üzerinde çalışmasına olanak tanıyan açık kaynaklı bir platformdur. Bu sistem, 2013 yılında Kuzey Amerika Bitcoin Konferansı'nda Vitalik Buterin tarafından tanıtılmıştır. Ethereum, ERC-20 ve ERC-721 gibi çeşitli token standartlarının geliştirilmesine imkan sağlamaktadır. Platformun kendine has kripto para birimi ise "Ethereum" ya da kısaca "ETH" olarak adlandırılır. Ethereum, dijital para ve akıllı sözleşmeler alanında önemli bir rol oynamaktadır.
İlk kez Kuzey Amerika Bitcoin Konferansı'nda duyurulan bu sistem, genellikle bir altcoin olarak görülse de, asıl amacı blockchain'in kullanımını genişletmektir. Temmuz 2015'te piyasaya sürülen Ethereum, hızla popüler hale gelmiştir.
2016
Yazılımsal bir hata sonucu, DAO adı verilen akıllı kontrat tabanlı bir girişim fonundan hackerlar tarafından yaklaşık 50 milyon dolar değerinde (3,6 milyon ETH) çalındı. Bu olayın ardından Ethereum ağı, hack'i geri almak için bir hard fork (sert çatal) gerçekleştirerek Ethereum Classic adıyla eski zinciri korurken, yeni bir yola çıktı.
2017
Ethereum üzerindeki uygulama geliştirmeyi kolaylaştıran ERC-20 token standardı tanıtıldı. Aynı yıl, Ethereum tabanlı ilk merkeziyetsiz finans uygulaması MakerDao aktif hale geldi ve DAI adında bir stabil kripto para birimi piyasaya sürüldü. Bu dönemde Ethereum ilk defa $100USD değeri aştı.
2018
Ethereum DeFi (merkeziyetsiz finans) alanında önemli adımlar attı. Compound ve Uniswap gibi platformlar devreye girdi. Ethereum'un fiyatı 2018'in Ocak ayında ilk kez 1000 doları geçti, ancak yıl sonuna doğru 100 doların altına düştü.
2020
DeFi uygulamalarının popülaritesi artarken, Ethereum üzerinde birçok yeni uygulama geliştirildi. Ethereum 2.0'a geçişin ilk adımı olan Beacon Chain, bu yıl içinde başlatıldı. Ethereum 2.0, Proof of Work'ten Proof of Stake algoritmasına geçişi hedeflemektedir. 2020'de başlayan ve Covid-19 salgını sırasındaki piyasa yükselişleriyle Ethereum, 2021'de 4500 dolar seviyelerine ulaştı.
2022
Ethereum 2.0 ile gerçekleştirilen "Merge" güncellemesi, Ethereum'u enerji yoğun Proof of Work (PoW) mekanizmasından daha verimli olan Proof of Stake (PoS) sistemine taşıdı. Bu değişiklik, Ethereum'un enerji tüketimini büyük ölçüde azalttı ve ağın ölçeklenebilirliğini önemli derecede artırdı. Merge'den sonra, Ethereum, Layer-2 ölçekleme çözümlerini daha etkin bir şekilde desteklemeye başladı. Bu, işlem hızlarını ve genel ağ verimliliğini artırarak, DeFi uygulamaları ve diğer blockchain tabanlı hizmetler için daha ileri kapasiteler sundu. Bu gelişmeler, Ethereum'un kullanım alanını genişletti ve blockchain teknolojisinin daha geniş çapta benimsenmesini teşvik etti. Bu süreç, Ethereum'u sadece bir kripto para ve akıllı kontrat platformundan öte, kapsamlı bir dijital ekonomi altyapısı olarak şekillendirmeye yardımcı oldu.
2023
Ethereum ağı, kullanıcı deneyimini ve ağ verimliliğini artırmaya yönelik önemli gelişmelere odaklandı. Bu süreçte, özellikle Zero-Knowledge Proofs gibi gizlilik ve ölçeklenebilirlik inovasyonları öne çıkmaktadır. Ethereum, EIP-4844 gibi önerilerle 'proto-danksharding' adımını tanıtarak, rollup'lar için veri depolama maliyetlerini önemli ölçüde düşürmeyi hedeflemiştir. Ayrıca, ZK-rollup'lar gibi katman-2 çözümleri üzerindeki geliştirmeler, ağın tıkanıklığını azaltma ve işlem ücretlerini düşürme amacı taşımaktadır. Account Abstraction gibi gelişmelerle birlikte Ethereum, daha esnek ve kullanıcı dostu bir yapıya kavuşmayı amaçlamakta.
Ethereum, 2014 yılında Vitalik Buterin liderliğinde geliştirilmeye başlanmış ve kısa süre içinde Mihai Alisie, Anthony Di Iorio, Charles Hoskinson ve Gavin Wood gibi diğer önemli isimlerin katkılarıyla gelişimini sürdürmüştür. Proje temelleri atıldıktan sonra, blockchain teknolojisini ilerletmek ve sistemin işlevselliğini desteklemek amacıyla kar amacı gütmeyen Ethereum Vakfı kurulmuştur. Ethereum'a finansal destek sağlama süreci, 2014 yılının Temmuz ayında gerçekleştirilen bir çevrimiçi kitle fonlama etkinliği ile başlamış, bu etkinlikte Ethereum token'ları Bitcoin ile değişim yoluyla satılarak başlangıç sermayesi toplanmıştır. Bu yöntem, Ethereum projesinin finansmanının temelini oluşturmuştur.
Ethereum, Bitcoin'den sonra geliştirilmiş olup, blok zinciri üzerinde akıllı sözleşmeler kurma yeteneği sunan bir projedir. 2014 yılında tanıtıldıktan sonra, kripto para dünyasında hızla yayılarak birçok yeni sektör ve tokenın yaratılmasına öncülük etmiştir. Ethereum, yolculuğu boyunca birçok zorlukla karşılaşmış, ancak bu zorluklar, merkeziyetsiz finans (DeFi) gibi yenilikçi alanların doğmasına katkı sağlamıştır. Akıllı sözleşme yeteneği sayesinde, DeFi trendinin başlamasına ve bu alanda büyük bir endüstri haline gelmesine öncülük etmiştir.
Teknik altyapı olarak, Ethereum başlangıçta Proof of Work algoritmasıyla çalışmış, fakat Eylül 2022'de daha etkin olan Proof of Stake algoritmasına geçiş yapmıştır. Bu dönüşüm, "Ethereum Merge" olarak adlandırılan ve platformun daha ölçeklenebilir, daha hızlı ve daha düşük maliyetli işlemler sunmasını hedefleyen sürecin bir parçasıdır.
Ethereum, kullanıcılarına daha hızlı ve daha ekonomik bir deneyim sunmayı hedeflerken, diğer projelerden ayrışarak bu yapıyı tamamen merkeziyetsiz bir şekilde sunmayı amaçlamaktadır. Bu strateji, Ethereum'u kripto para ekosisteminde benzersiz bir pozisyona taşımaktadır.
Ethereum, Bitcoin gibi merkezi olmayan bir ağ yapısı kullanır, ancak "düğümler" adı verilen katılımcılar aracılığıyla global bir dağıtım sağlar. Bu yapı, Ethereum blok zincirini merkeziyetsiz kılar ve olası saldırılara karşı büyük bir direnç sunar. Eğer bir düğüm arızalanırsa, diğer düğümler ağın devamlılığını sağlamaya devam eder.
Ethereum'un temelinde, her bir doğrulayıcı düğüm tarafından çalıştırılan Ethereum Sanal Makinesi (EVM) bulunur. Bu düğümler, ağdaki tüm işlemlerin kopyalarını tutar ve her yeni blokla bu bilgiler güncellenerek ağın bütünlüğü korunur.
İşlemler, Ethereum blok zinciri üzerinde saklanır ve doğrulayıcılar tarafından bloklar ağa eklenmeden önce incelenir. İşlem doğruluğunu sağlamak için kullanılan Proof of Stake (PoS) algoritması, doğrulayıcıların en az 32 ETH yatırım yapmasını gerektirir. Yatırılan bu miktarla, düğümler ağa entegre olur ve zincire bloklar ekleyebilir.
Ethereum, işlem geçmişi açısından şeffaf bir yapıya sahiptir. Tüm işlemler etherscan.io gibi siteler aracılığıyla herkes tarafından görüntülenebilir. Ancak, kullanıcılar için bir ölçüde anonimlik de sağlar.
Ethereum'da işlem yapabilmek için kullanıcının cüzdanında bir miktar ETH bulunmalıdır. Her işlem, o anki piyasa koşullarına göre belirlenen bir işlem ücreti gerektirir ve bu ücret, işlemi başlatan tarafından ödenen "gaz" ile karşılanır. Gaz, ağın spam saldırılarından korunmasına yardımcı olan caydırıcı bir işlev görür.
ETH'nin arzı sınırsızdır ve yıllık bir enflasyon oranı ile artar. Ancak, PoS mekanizması altında, stake edilen ETH miktarına bağlı olarak yeni ETH'lar dolaşıma girer ve işlem ücretlerinin bir kısmının yakılması, ETH'nin zaman zaman deflasyonist bir özellik kazanmasına neden olabilir.
Ethereum işlem ücretleri, ağın mevcut etkinliğine göre değişebilir ve bazen oldukça yüksek olabilir. Bu durum, blokların sınırlı gaz kapasitesinden kaynaklanır. Kullanıcılar işlemlerini hızlandırmak istediklerinde, yüksek gaz ücretleri ödeyerek işlemlerini önceliklendirebilirler. Bu, genel talebi azaltmak için işlem ücretlerinin artmasına neden olur, böylece ağ daha sağlıklı ve sürdürülebilir çalışır.
Ethereum 2.0, Ethereum blockchain'inin son güncellemesi olarak tanımlanabilir ve bu güncelleme, ağ üzerindeki ERC20 token transferlerinin performansını artırmak, daha geniş kitleler tarafından benimsenmesini sağlamak ve güvenlik özelliklerini güçlendirmek amacıyla geliştirilmiştir.
Ethereum'un ilk versiyonu olan Ethereum 1.0'da karşılaşılan başlıca sorunlardan biri, ölçeklenebilirlikle ilgiliydi. Ethereum 1.0, saniyede sadece 15 işlem kapasitesine sahipti; bu da transfer sürelerinin uzamasına ve işlem ücretlerinin artmasına yol açıyordu. Özellikle 2020'nin Ağustos ayında, işlem ücretleri 12 dolar seviyelerine kadar çıkarak kullanıcıların tepkisini çekmişti.
Ethereum 2.0'a geçişle birlikte, işlem hızı saniyede 100.000 işleme ulaşacak şekilde iyileştirilecek. Bu değişiklik, transfer sürelerini önemli ölçüde hızlandıracak ve işlem ücretlerini düşürecektir.
Ethereum 1.0'dan Ethereum 2.0'a geçişin en kritik değişikliklerinden biri, consensus mekanizmasının Proof of Work'ten Proof of Stake'e dönüştürülmesidir. Bu değişim, ağın daha verimli ve çevre dostu çalışmasını sağlayacak temel bir yenilik olarak öne çıkmaktadır.
ERC-20, Ethereum blockchain'inde token oluşturmak için kullanılan bir protokoldür. Bu standart, 2015 yılında Ethereum geliştiricisi Fabian Vogelsteller tarafından önerilmiştir. ERC-20, Ethereum içinde tokenların nasıl işleyeceği, toplam arzlarının ne olacağı gibi konuları düzenleyen kurallar bütününü ifade eder. Özetle, ERC-20, Ethereum blockchain'inde homojen özelliklere sahip tokenlar oluşturulabilmesi için gerekli temel kuralları belirleyen bir çerçevedir.
Başlangıçta, Ethereum blok zinciri, Bitcoin’in de kullandığı gibi Proof of Work (PoW) algoritmasıyla işlemekteydi. Bu sistemde, madenciler donanımlarını kullanarak ağa bloklar ekler ve güvenliği sağlardı. Ancak Ethereum, "Merge" adı verilen güncelleme ile PoW'dan Proof of Stake (PoS) algoritmasına geçiş yaptı. Bu değişiklikle birlikte, Ethereum ağında madencilik faaliyetleri sona erdi.
Ethereum'un PoS modelinde, doğrulayıcı düğüm olmak isteyenlerin 32 ETH kilitlemeleri gerekmektedir. Diğer PoS blok zincirlerinden farklı olarak, Ethereum, merkeziyetsizliği artırmayı amaçlayarak, bir düğümde kilitleyebileceğiniz ETH miktarını 32 ile sınırlamıştır. Bu, 32'den fazla ETH kilitlemiş olsanız bile, her düğümün ağdaki etki gücünün eşit olmasını sağlamak için yapılmıştır. Bu yaklaşım, Ethereum'un daha merkeziyetsiz bir yapı kazanmasını hedeflemektedir.
Ethereum Merge, Eylül 2022'de tamamlanan önemli bir güncellemedir ve bu güncellemeyle Ethereum'un ana ağı, Proof of Work (PoW) sisteminden Proof of Stake (PoS) sistemine geçiş yapmıştır. Bu geçiş, PoW zincirinin PoS olarak işleyen Beacon Chain ile birleştirilmesiyle gerçekleştirilmiştir.
Merge'in başarılı bir şekilde devreye alınması, Ethereum için uzun vadeli ve gelişime açık bir gelecek vaat etmektedir. Bu güncelleme, Ethereum'un kapsamlı bir yol haritasının ilk adımını oluşturur ve toplamda beş aşamadan meydana gelir. Merge'den sonra gelen aşamalar ise sırasıyla; Surge, Verge, Purge ve Splurge olarak planlanmıştır. Bu evreler, Ethereum'un daha da gelişerek genişleyeceğini öngörür.
Ethereum, ERC-20 standardını kullanarak platformunda çeşitli tokenlar barındırır. Ethereum üzerinde geliştirilen ve geniş çapta tanınan bazı öne çıkan altcoinler aşağıda listelenmiştir:
Bu tokenlar, Ethereum blockchain'inin esnek yapısını ve geniş uygulama alanını göstermektedir.
Ethereum, merkezi olmayan ve gizlilik odaklı birçok yarar sunmanın yanı sıra, geliştiriciler ve kullanıcılar için de çeşitli avantajlar sağlar. Ethereum blockchain'inin en dikkat çekici özelliği, akıllı kontratlarla desteklenmiş olmasıdır. Bu özellik sayesinde, çok sayıda yeni proje ve token, kolaylıkla ve etkin bir şekilde oluşturulabilmektedir.
Ethereum, kullanıcılar için güvenli bir yatırım aracı olarak da ön plana çıkmaktadır. Ethereum'un geniş ve aktif geliştirici topluluğu, platformun çeşitli sektörlerde lider konumda olmasını sağlamakta ve kullanıcıların Ethereum'u tercih etmelerine neden olmaktadır.
Ayrıca, Ethereum blockchain, akıllı kontratlar aracılığıyla geliştirilen uygulamalar bakımından zengin bir ekosisteme sahiptir. Platform, Aave gibi kredi platformları ve Uniswap gibi merkeziyetsiz borsalar dahil olmak üzere çeşitli uygulamalara ev sahipliği yapmaktadır. Bu uygulamalar, kullanıcıların kolaylıkla borç alıp vermesini veya alım-satım işlemleri yapmasını sağlar, böylece kullanıcı deneyimi ve ekosistemin çeşitliliği açısından büyük bir avantaj sunar.
Ethereum blockchain, birçok alanda liderlik yapmasına rağmen bazı dezavantajlarla da karşı karşıyadır. En belirgin dezavantajlarından biri, bazı durumlarda ağdaki işlem ücretlerinin yüksek olmasıdır. Bu yüksek ücretler, Ethereum'un merkeziyetsiz yapısının bir sonucu olarak, arz ve talep dengesiyle doğrudan ilişkilidir.
Bir diğer önemli sorun ise ölçeklenebilirlikle ilgilidir. Mevcut durumda, Ethereum'un işlem kapasitesi diğer blok zincirlerle karşılaştırıldığında daha az olabiliyor. Bu, platformun kullanıcı yoğunluğu ve işlem hızı göz önünde bulundurulduğunda performansının geride kalmasına neden olabilmektedir. Diğer blockchain projeleri genellikle güvenlik, merkeziyetsizlik ve ölçeklenebilirlik arasında bir denge kurarken bazen bu özelliklerden birini feda etmek zorunda kalır.
Ethereum, bu üç önemli özelliği bir arada sunmayı hedefliyor. Ethereum 2.0 ile başlatılan yol haritası çerçevesinde, blockchain'in ölçeklenebilirliği artırılmakta ve daha hızlı, maliyeti düşük ve yüksek işlem kapasitesine sahip bir yapıya kavuşturulması planlanmaktadır. Bu değişikliklerle Ethereum, mevcut dezavantajlarını aşmayı ve platformun etkinliğini artırmayı amaçlamaktadır.
Ethereum, kullandığı dağıtık defter teknolojisi (distributed ledger) sayesinde ve birçok bağımsız doğrulayıcının bulunmasıyla oldukça yüksek bir güvenlik seviyesine sahiptir. Ethereum platformu, blok zinciri üzerinde olası kötü niyetli eylemleri engellemek için tasarlanmış bir cezalandırma sistemine, yani slashing mekanizmasına da sahiptir. Bu sistem, güvenliği daha da pekiştirerek kötü niyetli doğrulayıcıların ağa zarar vermesini önler.
Ethereum, hem bir blok zinciri hem de bir kripto para birimi olarak büyük bir potansiyele sahiptir. DeFi, NFT ve Metaverse gibi alanlarda öncü projelere ev sahipliği yaparak, barındırdığı teknoloji ile benzersiz bir kullanıcı deneyimi sunmaktadır. Ethereum üzerinde geliştirilen oyunlar ve uygulamalar, hem blok zincirini hem de ETH'yi yaygın olarak kullanılmakta olan kaynaklar haline getirmiştir.
Ethereum 2.0'a geçişle beraber, platform daha hızlı, ekonomik ve daha merkeziyetsiz bir yapıya bürünmesi hedeflenmektedir. Ethereum, yol haritasında Layer-2 ve Layer-3 gibi projelerle entegre bir çok katmanlı blok zincir oluşturmayı amaçlamaktadır, bu da platformun geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmesini sağlamaktadır.
NFT ve Metaverse gibi alanlarda kurumsal şirketlerin artan yatırımları ve ilgisi ile Ethereum giderek daha fazla popülerlik kazanmaktadır. Ağın yoğun kullanımı ve yerel para birimi olması nedeniyle, ETH coin önemli bir değere sahiptir.
Ethereum'un değeri, temelde arz ve talep dinamiklerine dayanır. Ethereum için piyasada arz miktarı sabitlenmiş olduğundan, fiyatlar genellikle piyasadaki talep ve risk algısına göre şekillenir. Ethereum'un fiyatını belirleyen unsurlar arasında, merkez bankalarının faiz politikaları, jeopolitik gelişmeler, küresel ekonomik dalgalanmalar ve finansal piyasalardaki genel risk iştahı bulunur. Bu faktörler, piyasada risk iştahına bağlı olarak arz ve talep dengesini şekillendirir ve bu dengedeki değişimler Ethereum'un değerinde dalgalanmalara yol açar. Örneğin, Ethereum'a yönelik talep arttığında, sınırlı arz fiyatların yükselmesine sebep olurken, talebin azalması fiyatların düşmesine neden olur. Dolayısıyla, piyasadaki talep artışı fiyatları yükseltirken, talebin düşüşü fiyatları aşağı çeker.
Ethereum, 2015 yılında piyasaya sürüldüğünden beri, özellikle son yıllarda fiyatında önemli artışlar yaşanmıştır. Başlangıçta çok düşük bir fiyata sahip olan Ethereum, zaman içinde giderek artan popülaritesiyle fiyatında belirgin bir yükseliş göstermiştir. 2015'te piyasaya giriş yaptığında, fiyatı oldukça düşüktü ancak zamanla ve popülerlik kazanmasıyla bu durum büyük ölçüde değişmiştir. Yıllara göre Ethereum fiyatı aşağıdaki şekildedir :
Ethereum ve daha birçok popüler ve en yeni kripto varlıklara Bilira Kripto'ya ön kayıt yaparak en hızlı şekilde ulaşabilirsiniz. Aşağıdaki butona tıklayarak hemen ön kaydınızı oluşturun ve kripto para alım-satımına hazır olun.
Bir sorununuz mu var? Hemen iletişime geçin. Destek ekibimiz 7/24 hizmet veriyor.
Belirli özelliklere ilişkin ayrıntılı talimatlar için SSS'leri görüntüleyin.
Copyright © 2024 BiLira Teknoloji A.Ş.
Tüm hakları saklıdır.
Çerezlere Yönelik Aydınlatma Metni’nde daha detaylı şekilde açıklandığı üzere çerezler, benzer web işaretçileri, yerel depolama veya piksel etiketleri (tümü “Çerez” olarak anılacaktır) gibi çevrimiçi izleme teknolojilerini web sitemizi çalıştırmak, yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmek, deneyiminizi iyileştirmek, hizmetlerimizi geliştirmek ve kişiselleştirme yapabilmek amaçları ile kullanıyoruz.
BiLira olarak, web sitemize giriş yaptığınızda aşağıda belirleyeceğiniz tercihlerinize göre çerez kullanımı gerçekleştirilecektir. Lütfen etkinleştirmek istediğiniz çerezleri seçtikten sonra panelin altında yer alan Tercihlerimi kaydet butonuna basarak tercihlerinizi kaydedebilirsiniz.
Bu çerezler, web sitemizin çalışması için zorunlu olan ve sistemlerimiz tarafından kapatılması mümkün olmayan çerezlerdir. Zorunlu çerezler, siz web sitemizi kullanırken sitenin temel işlevlerini sağlamak ve tabi olduğumuz hukuki düzenlemelerden doğan yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmek için gereklidir. Bu çerezler, sizin tarafınızdan yapılan gizlilik tercihlerini ayarlamak, oturum açmak veya formları doldurmak gibi hizmetlerin yerine getirilmesine yardımcı olur. Bu çerezler ayrıca güvenli bir çevrim içi ortamın sağlanması da dahil olmak üzere yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmemize destek olan tanımlama bilgilerini içerir.
Bu çerezler, web sitemizin gelişmiş bir işlevsellik ve kişiselleştirme sunmasına olanak sağlar. İşlevsellik çerezleri, kullanıcılarımızın web sitemizdeki tercihlerini, kullanıcı adını, dil ve bölge dahil olmak üzere sitemiz üzerinden yaptığı seçimleri hatırlamasını sağlar. Böylece web sitemizin tekrar ziyaret edilmesi durumunda, sitemizde önceden yapılan tercihlerin hatırlanmasına, sunulan hizmet veya işlevlerle ilgili deneyimin hızlanmasına ve geliştirilmesine yardımcı olur. Ayrıca işlevsellik çerezleri sayesinde, web sitemizi ilk defa kullandığınızda çıkan mesajların bir sonraki ziyaretinizde tekrar gösterilmemesi için sitemiz, daha önce gelip gelmediğinizi de hatırlar.
Bu çerezler, tercih ve ilgi alanlarınıza yönelik olarak size daha uygun reklamlar göstermek amacıyla kullanılır. Ayrıca bu çerezler, bir reklamın gösterilme sayısını sınırlandırmaya ve reklam kampanyalarının etkinliğini ölçmeye de yardımcı olur. Reklam ortaklarımız tarafından web sitemize yerleştirilebilen hedefleme/pazarlama amacı taşıyan bu çerezler ile ilgi alanlarınızın profili oluşturulmakta olup, siz web sitemizden ayrıldıktan sonra dahi başka web sitelerinde bu reklamları görmeye devam edebilirsiniz. Bu çerezler, doğrudan kişisel verilerinizi saklamamakta ancak tarayıcınızın ve internet cihazınızın belirlenebilir olmasına imkân sağlamaktadır. Bu çerezlerin kullanılmasına açık rızanızı vermemeniz durumunda, hedeflenmiş reklamlarla karşılaşma oranınızda düşük olacaktır.
