Blokzincirin doğuşu ile ortaya çıkan ilk sorunlardan biri, her ağ kendi etki alanı ile sınırlı kaldığından, farklı ağların birlikte nasıl çalışacağı olmuştur. “Cross-chain Bridge” olarak da adlandırılan blokzincir köprüleri, bu soruna çözüm olarak farklı kural ve protokollere sahip ağları birlikte çalıştırarak blokzincir deneyimini iyileştirmek için ortaya çıkmıştır. Köprülerin varlığı, merkeziyetsiz finans (DeFi) ve zincirler arası borç verme işlemleri açısından önemli olmuştur. Basit bir dille anlatmak gerekirse Bitcoin’iniz varsa ve Ethereum ağında kullanmak istiyorsanız bir blokzincir köprüsüne ihtiyacınız olacaktır. Blokzincir köprüleri birçok blokzincir ve katman arasında veri akışına izin verir. Köprüleme ile transfer edilen kripto varlığın dolaşımdaki arzı değişmez. Köprüler tokeni gönderici ağda kitler ve alıcı ağda wrapped token (lock and mint) oluşturur. Wrapped tokenler ait olduğu zincire geri gönderilirse, orijinal tokenler serbest bırakılmadan önce bu wrapped tokenler yakılır (burn and mint).

‍

Blokzincir köprüleri aynı zamanda ölçeklenebilirlik, gelişim, varlık transferi, işlem ücretlerinde avantaj ve mevcut protokoller için daha fazla ürün kapasitesi sunar. Blokzincir köprülerinin tasarımı, güvenlik, hız, bağlantı, verim ve durumsallık gibi faktörlere göre değerlendirilebilir. Zincirlerin çalışabilirliğini ve verimini arttıran blokzincir köprüleri arasından sizin için en uygun olanını kendi araştırmanızı yaparak seçmelisiniz.

‍

Kripto köprüleri temelde benzer birkaç bileşene sahiptir;

• İzleme: Kaynak zincirdeki aksiyonu izleyen bir “oracle”, “doğrulayıcı” ya da “aktarıcı” vardır.
• Mesaj Gönderme: Kaynak zincirden hedef zincire mesaj iletilir.
• Konsensus: Bazı modeller, bilginin hedef zincire aktarılması için kaynak zinciri izleyen doğrulayıcıların konsensusunu ister.
• İmzalama: Hedef zincire gönderilen bilgileri kriptografik olarak imzalanır.

‍

Blokzincir Köprü Türleri

Güvene Dayalı Köprüler: Merkezi bir kurum veya sisteme dayanan bu köprüler, veri ve değerin güvenle transferi için harici doğrulayıcılara sahiptir. Fakat harici birimlerin varlığı, kullanıcıların kripto varlıklarının kontrolüne sahip olmadığı anlamına gelir.

Güvene Dayalı Olmayan Köprüler: Üçüncü tarafın olmadığı bu köprüler, akıllı sözleşmeler ve algoritmalardan faydalanarak merkeziyetsiz bir şekilde çalışır. Kullanıcılar, kripto varlıkların mülkiyetini kendi ellerinde tutar.

Tek Yönlü Köprüler: Kullanıcıların kripto varlıklarını bir blokzincir ağından diğerine taşınmasını sağlayan tek yönlü köprülerde, fonları eski blokzincir ağına geri göndermek mümkün değildir.

Çift Yönlü Köprüler: Kripto varlıkların çift yönlü transferine imkan tanıyan bu köprüler, pratik oluşu sebebiyle sıklıkla tercih edilmektedir.

‍

Blokzincirde Köprü Örnekleri

‍

Solana Köprüleri: Wormhole, Sollet ve Allbridge gibi Solana blokzincirine ait köprüler yaklaşık yarım saniyelik blok süresi ile hızlı ve uygundur. Günümüzde 17 zincir arasında varlık transferine olanak sağlayan Wormhole, merkeziyetsiz finansta (DeFi) sıklıkla görülen yüksek gas ücretleri, fiyat slipajı ve ağ tıkanması gibi sorunları çözme amacıyla ortaya çıkmıştır.

Allbridge: L2 (Arbitrum, Optimism gibi) çözümlerini ve NFT transferlerini kapsamayı amaçlayan hem EVM (Ethereum, Polygon, BSC gibi) hem de EVM uyumlu olmayan (Solana, Terra gibi) blokzincirler arasında bir köprü olan Allbridge, günümüzde dikkat çeken bir projedir. Bu tarz projeler varlıkları farklı ağlar arasında rahatça hareket ettirmek ve blokzincir dünyasını sınırsız hale getirmeyi amaçlamaktadır.

Avalanche Köprüsü: Ethereum’un en büyük rakiplerinden biri olan Avalanche’ın Avalanche Bridge çift yönlü köprüsü, yüksek verim, güvenlik ve EVM uyumluluğu sunmaktadır.

Binance Köprüsü: Ethereum, Solana ve TRON gibi popüler blokzincirlerini destekleyen merkezi olmayan Binance Köprüsü, geniş kripto varlık yelpazesi sunmaktadır.

Polygon Köprüsü: İlk olarak Polygon ve Ethereum ağları arasında birlikte çalışabilirliği sağlamak için kurulan Polygon Köprüsü, güvene dayalı olmayan bir köprüdür. Kullanıcılar bu köprü ile hem Ethereum'un geniş kullanım alanından hem de Polygon'un düşük ücret ve hızlı işlem sürelerinden faydalanabilir.

‍

Blokzincir ekosistemi büyümeye devam ettikçe etrafındaki topluluklar ve köprüler de gelişecek, ekosistemler arasındaki boşluklar kapanacak. Bu büyüme blokzincir dünyasında ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik ile sağlanacaktır. BiLira’nın stabil kripto parası TRYB, Türk lirasının dijital dönüşüm ve geleceğin finansındaki temsilcisidir. TRYB’yi farklı blokzincirlerde ve merkeziyetsiz finansta kullanabilirsiniz. BiLira’nın ekosistem ortaklarını incelemek için tıklayın.

‍

Soru ve görüşleriniz için marketing@bilira.co ile iletişime geçebilirsiniz. Güncel kampanyaları ve blokzincir dünyasındaki gelişmelerden haberdar olmak için Telegram, Twitter, Instagram ve Youtube üzerinden bizi takip edebilirsiniz.